Er speelt bij verscheidene partijen de behoefte om Waterpoort als geheel een stap verder te brengen, maar hoe doe je dat? In welke richting? En wat ís Waterpoort dan eigenlijk? Met deze puzzel gingen we in het Z-lab vier dagen aan de slag.
Waterpoort is een bijzondere regio op de grens van de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant. Rondom het Volkerak-Zoommeer werken inwoners, ondernemers en overheden met veel intrinsieke motivatie samen. De Waterpoort Academy speelt hierin een belangrijke rol.
Aangezien geen enkele partij zelfstandig verantwoordelijk is voor de toekomst van Waterpoort, nam een afvaardiging van verschillende perspectieven als contextkenners deel aan het Z-lab. Zo waren de gebiedsmanager en creatief verbinder vanuit de provincie aangesloten, evenals een lid van het ambtelijk ondersteuningsteam en twee lokale initiatiefnemers uit het lerend netwerk. Samen met drie frisdenkers vanuit Zet (twee social designers en een organisatiekundige) vormden zij het kernteam van dit Z-lab.
De input van de andere leden uit het lerend netwerk en ondersteuningsteam was van groot belang voor dit vraagstuk. Zij zijn immers niet alleen contextkenner maar ook de doelgroep. Het verzamelen en verwerken van deze perspectieven had daarom een centrale rol in het ontwerp van dit Z-lab.
We startten het Z-lab met het uitwisselen van vragen en ideeën over de toekomst van Waterpoort. De belangrijkste opgave was het vormgeven van een uitwisselmoment met alle andere betrokkenen die op dag twee zouden aansluiten. Na het verdelen van taken en rollen oefenden we met ‘open luisteren’. In subgroepen vroegen we op dag twee de betrokkenen het hemd van het lijf en prikkelden we hen met stellingen waarover onze eigen meningen nog verdeeld waren. Met een aantal analyseslagen brachten we op dag drie de rijkheid aan input terug tot verschillende toekomstscenario’s. Het kiezen tussen de verschillende mogelijkheden bleek een moeilijke opgave, waarin we de grenzen van ieders comfortzone flink opzochten. Dit bleek te helpen om uiteindelijk tóch concreet te kunnen worden: soms moet je eerst ervaren wat je niet wilt om erachter te komen wat je wél wilt. Op de laatste dag ontwierpen we een Waterpoort Doelen Canvas, waarmee we de eerste stappen richting de toekomst van Waterpoort na het Z-lab constructief konden vormgeven.
Zet ontwikkelde het vierdaagse programma van het Z-lab en de benodigde werkvormen. We namen met drie adviseurs deel aan het proces en voerden daarover de regie, met veel ruimte voor flexibiliteit. We hebben steeds in overleg met de andere leden van het kernteam bepaald wat de volgende stap moest zijn, om samen maximale impact te creëren.
Waterpoort is meer dan een geografische regio. Wanneer we spreken over Waterpoort, dan hebben we het ook over de werkwijze, het netwerk en de lokale opgaven. Werken aan de toekomst van Waterpoort betekent dus integraal samenwerken aan al deze facetten. De ‘harde’ resultaten van het Z-lab zijn de uitgewerkte doelen, inclusief kartrekker en eerste concrete stap per doel. Deze doelen zijn voortgekomen uit een rijkheid aan verzamelde en inzichtelijke data van vele betrokkenen. De ‘zachte’ resultaten zijn minstens zo interessant: het team van contextkenners heeft in deze designsprint geleerd om samen te werken, keuzes te maken en elkaar aan te spreken. Hiermee hebben we de basis gelegd voor een duurzaam samenwerkingsverband dat de toekomst van Waterpoort constructief en reflectief tegemoet gaat!
Meer weten over Z-LAB? Lees het artikel: onze design sprint voor maatschappelijke vraagstukken
social designer, onderzoeker | mede-eigenaar Buitenlijn
